مدل سازی اطلاعات ساختمان (BIM) یک فناوری پیشرفته در حوزه ساخت وساز است که امکان طراحی، شبیه سازی و اجرای دقیق تر پروژه های عمرانی را فراهم می کند. این فناوری در بخش تأسیسات مکانیکی نقش مهمی در افزایش بهره وری، کاهش هزینه ها و صرفه جویی در منابع دارد.

BIM چیست؟

فناوری BIM (Building Information Modeling) یک فرآیند مبتنی بر مدل سازی سه بعدی و مدیریت اطلاعات پروژه است. این فرآیند کلیه بخش های پروژه از جمله معماری، سازه، تأسیسات برق و مکانیک را به صورت هماهنگ و یکپارچه مدیریت می کند.

در تأسیسات مکانیکی، BIM با ایجاد مدل های دقیق و شبیه سازی شده، امکان بهینه سازی مسیرها، جلوگیری از تداخل ها و کاهش دوباره کاری را فراهم می سازد.

مزایای BIM در اجرای تأسیسات مکانیکی

صرفه جویی در مصرف متریال

• بهینه سازی طراحی تأسیسات: مدل سازی دقیق لوله ها، کانال ها و تجهیزات منجر به کاهش استفاده اضافی از مصالح می شود.
• جلوگیری از تداخل های اجرایی: شناسایی و حذف برخوردها بین تأسیسات و سایر اجزای ساختمان پیش از اجرا، باعث کاهش دوباره کاری و اتلاف مصالح می شود.
• برآورد دقیق مصالح: استخراج دقیق متریال مورد نیاز از مدل سه بعدی، موجب سفارش به اندازه و کاهش ضایعات می شود.

صرفه جویی در زمان اجرا

• هماهنگی بین تیم های طراحی: همکاری لحظه ای میان تیم های معماری، سازه و تأسیسات باعث کاهش زمان بازبینی و اصلاح نقشه ها می شود.
• برنامه ریزی زمانی با 4D BIM: افزودن بُعد زمان به مدل، امکان زمان بندی دقیق اجرای مراحل مختلف پروژه را فراهم می سازد.
• شبیه سازی پیش از اجرا: با شبیه سازی کامل پروژه، مشکلات اجرایی پیش از شروع عملیات شناسایی و اصلاح می شوند.

کاهش نیاز به نیروی انسانی

• کاهش دوباره کاری: کاهش تداخل ها و دقت بالای مدل سازی، نیاز به نیروی انسانی بیشتر برای اصلاحات را حذف می کند.
• خودکارسازی فرآیندها: تولید خودکار نقشه های اجرایی، تحلیل ها و محاسبات با ابزارهای BIM باعث کاهش وابستگی به نیروی انسانی در بخش طراحی می شود.
• افزایش بهره وری نیروهای اجرایی: ارائه اطلاعات دقیق و شفاف به تیم های اجرایی موجب بهبود سرعت و دقت کار می شود.

آمارهای قابل استناد از تاثیر BIM در تاسیسات مکانیکی

• کاهش ۱۰ تا ۲۰ درصدی در مصرف متریال اولیه
• کاهش ۱۵ تا ۳۰ درصدی در زمان اجرای تأسیسات مکانیکی
• کاهش ۱۰ تا ۱۵ درصدی در هزینه های نیروی انسانی

نمونه های واقعی از استفاده BIM

پروژه ساختمانی مسکونی

قبل از BIM : تأخیر ۱۵ روزه به دلیل تداخل تأسیسات مکانیکی و برق

بعد از BIM : حذف کامل تداخل ها، کاهش ۲۰ درصدی در زمان اجرا، صرفه جویی ۱۲ درصدی در مصرف متریال

پروژه بیمارستانی

قبل از BIM: پیچیدگی بالا در کانال کشی، لوله کشی و گازهای پزشکی

بعد از BIM : کاهش ۲۵ درصدی در زمان نصب تأسیسات مکانیکی، کاهش ۱۵ درصدی در هزینه نیروی انسانی

استفاده از فناوری BIM در اجرای تأسیسات مکانیکی پروژه های ساختمانی مزایای متعددی از جمله کاهش مصرف متریال، صرفه جویی در زمان و نیروی انسانی دارد. این فناوری نه تنها موجب کاهش هزینه ها می شود، بلکه کیفیت اجرای پروژه و رضایت کارفرما را نیز بهبود می بخشد.

در پروژه های بزرگ و پیچیده مانند بیمارستان ها یا مراکز صنعتی، استفاده از BIM به عنوان یک ابزار مدیریتی پیشرفته ضروری تلقی می شود.